Waarom nachtmerries blijven terugkomen (en wat je wél helpt)

Een nachtmerrie, we hebben er allemaal wel eens een of meer gehad.
Je schrikt wakker,, soms huilend, schreeuwend, of met een hartslag van 10.000, 

Gelukkig besef je al snel dat het maar een droom was.
Je moet nog wel even op adem komen, en je kunt je er de hele dag nog een beetje naar van voelen. 

Maar uiteindelijk zakt het weg en vergeet je het weer. 

Maar dan zijn er ook van die dromen die blijven terugkomen.
Altijd net een beetje anders, maar tóch hetzelfde.
Alsof er een verhaal in je hoofd hangt dat maar geen einde vindt.
Een lus waar je hersenen telkens opnieuw in duiken.

En dat is niet vreemd.

Tijdens je slaap probeert je brein indrukken, emoties en herinneringen te ordenen.
Een intern archief dat ’s nachts opschoont, verwerkt en opruimt.
Meestal gaat dat vanzelf.

Maar soms blijft er iets hangen.
Niet omdat het groot of traumatisch is, maar omdat het gewoon… onaf voelt.

En dan blijft je brein het herhalen in je dromen.
Tot het een keer “klopt” en er eindelijk een duidelijk einde of een andere afloop komt.

Dat zijn de terugkerende nachtmerries waar deze blog over gaat.

De lichte en irritante categorie.
De “waarom droom ik hier nog steeds over?”-categorie.

Niet elke terugkerende nachtmerrie duidt op trauma!

Grofweg bestaan er twee soorten nachtmerries:

1. Trauma-gerelateerde nachtmerries

De droom voelt als herbeleving, alsof je weer in de gebeurtenis zit.
Je lijf reageert alsof het nú gebeurt.
Je schrikt sneller, je bent hyperalert, en overdag voel je spanning.

Dit hoort vaak bij PTSS.
En dan is zelf oefenen geen goed idee.

2. Thematische nachtmerries

Dit zijn terugkerende droomlussen over universele angsten:
achtervolgd worden, vallen, verlamd zijn, in je blootje lopen, te laat komen, ruzie…
of de klassieker: tanden die uitvallen of afbrokkelen.

Deze dromen zijn meestal niet verbonden aan trauma, maar aan stress, overgangen, indrukken die nog niet goed geplaatst zijn, of een brein dat nog iets probeert af te ronden.

Een kleine noot over droomthema’s (ja, sommige zeggen écht iets)

Veel thematische nachtmerries hebben geen directe traumabron, maar ze zijn ook niet willekeurig.
Je brein gooit ’s nachts vaak beelden bij elkaar die iets vertellen over:

• stress
• verandering
• onzekerheid
• controleverlies
• overprikkeling
• grenzen
• dingen die je overdag wegduwt

Voorbeelden die iedereen kent:

• tanden die uitvallen → gaat vaak over controle, onzekerheid of iets dat ‘wankelt’
• naakt in het openbaar → kwetsbaarheid, gezien worden, blootgesteld voelen
• vallen → te veel spanning vasthouden, loslaten, geen grip
• te laat komen → druk, verwachtingen, verantwoordelijkheden

Niet letterlijk, maar symbolisch.

En soms wil een droom je inderdaad iets duidelijk maken:
wat er speelt, wat je spanning geeft, wat je negeert, of wat je eigenlijk al wíst maar nog niet wilde voelen.
Dromen zijn daar vaak verrassend eerlijk in.

Mocht jij last hebben van trauma-gerelateerde nachtmerries, dan is deze oefening níet voor jou geschikt.

Omdat je lichaam in oud gevaar schiet, en daar hoort een andere aanpak bij dan droombeheersing.
Maar voor alle andere dromen, de lusjes, de loopjes, de irritante herhalingen, kun je wél iets doen.

Een persoonlijk voorbeeld (en misschien herken je dit)

Ik heb vroeger jarenlang gedroomd over een oud klasgenootje.
In het echte leven was ze ineens verdwenen: verhuisd, weg, nooit meer gezien.
Geen drama, maar blijkbaar vond mijn brein dat nogal abrupt.

Dus droomde ik tot ver in mijn volwassen jaren  regelmatig dat ik haar ergens tegenkwam en haar vroeg waar ze woonde.
Heel vermoeiend kan ik je vertellen.

Tot ik op een dag doorhad dat ik droomde.
Ik was me heel bewust. En ik zei tegen haar:

“Loop maar door. Ik weet dat ik droom.”

En het stopte. Vanaf die dag heb ik nooit meer gedroomd over haar.
Gewoon bewustzijn. Een script afronden dat bleef hangen.
Dat is droombeheersing, niet zweverig, niet ingewikkeld, gewoon effectief bij dromen die geen oud gevaar bevatten.

Waarom droombeheersing werkt

Wanneer je overdag bewustzijn traint, neem je dat mee de nacht in.
Je geeft je brein net dat extra stukje helderheid waardoor een droom:

• kan veranderen
• kan afronden
• minder spanning geeft
• of gewoon ophoudt

En ja, je kunt zelfs leren je dromen te sturen.
Vliegen in je droom,  je droomhuis bouwen, verzin het maar, het is echt gaaf als dit lukt!

Maar voor nu gaat het om de basis: de lus doorbreken.

De oefening: hoe je een terugkerende nachtmerrie doorbreekt

Deze oefening is mild, veilig en werkt vooral bij dromen die géén traumaklachten laten zien.

1. Reality-checks (3–5x per dag)

Gewoon even stilstaan, bewust in het moment, kijk om je heen en vraag jezelf af;

• Kan dit echt?
• Hoe ben ik hier gekomen?
• Wat deed ik een uur geleden?
• Klopt dit?
• Droom ik?

Bewust in het nu. Meer is het niet.

2. Geef de droom een nieuw einde (overdag)

Ga even zitten.
Denk dan even aan de droom.
En dan:

• pauzeer het moment
• verander één detail
• verzin een nieuwe, fijne afloop
• maak er een klein ‘filmpje’ van in je hoofd

Je brein slaat dat op als “ook een optie”.
En grote kans dat je dromen dat ’s nachts automatisch oppakken.

3. Voor het slapen

Een simpele zin:

“Als ik droom, herken ik het. En ik kies iets anders.”

4. De ochtend erna

Noteer 1–2 zinnen:

• wat je je herinnert
• wat er anders was

Geen analyse, gewoon alleen bewustzijn.

Wanneer werkt dit wél, en wanneer niet?

✔ Wél bij:

• terugkerende dromen zonder traumagevoel
• dromen die blijven hangen of steeds hetzelfde doen
• thema’s die ooit indruk maakten maar niet pijnlijk waren
• irritante droomlussen
• nachtmerries die variëren en niet als herbeleving voelen

✘ Niet bij:

• dromen die exact lijken op wat je hebt meegemaakt
• nachtmerries waarbij je lijf volledig in alarm schiet
• flashbacks in droomvorm
• herbeleving
• overdag spanning die blijft hangen

Dan heeft je lichaam iets anders nodig dan een droomoefening.
Dan gaat het over verwerking, en dat doe je het best onder begeleiding, veilig en samen, niet alleen.

Tot slot

Nachtmerries zijn geen mysterie.
Soms zijn het onafgemaakte verhalen die je brein probeert te begrijpen.
Soms is het stress, spanning, verandering.
En soms is het een signaal dat er dieper iets speelt, en ook dat is oké.

Het belangrijkste is dat je weet welke categorie bij jou hoort.
Voor die eerste categorie kun je veel zelf doen.
Met aandacht, met bewustzijn, met kleine stappen.

En hoe tof is het als je je dromen leert beheersen?
Het is écht een skill, en eentje die ik iedereen gun.

Wanneer je méér nodig hebt

Als je merkt dat je nachtmerries je toch zwaarder raken, dat je lijf ’s nachts in alarm schiet of dat je overdag sneller schrikt of gespannen bent…dan hoef je daar niet in je eentje doorheen te ploeteren.

Stuur me een bericht of plan een vrijblijvend strategiegesprek.
Laten we samen kijken wat er speelt en wat jij nodig hebt om hier écht doorheen te breken.

Want hoe fijn zou het zijn als je ’s nachts gewoon kunt slapen, zonder spanning, zonder nachtmerries of flashbacks, zonder dat gevoel dat je systeem nog iets vasthoudt?

En het is zoveel gezonder als je lichaam eindelijk weer in rust kan zakken.

Je hoeft het niet alleen te doen.
Ik help je graag.